روز ۲۴ اسد (۱۵ آگست) یکی از روزهای تاریک در تاریخ افغانستان است؛ سهسال پیش در این روز نظام جمهوری با حمایت آشکار قدرتهای استعمارگر سرنگون شد و گروهی نیابتی و استبدادی به نام طالبان بر کشورما حاکم گردید.
از نظر «اکثریت» افغانها، پایه و اساس جمهوری بیستسال گذشته، عمداً به صورت نادرست گذاشته شده بود. ازهمان ابتدا، بخش بزرگی از قدرت نظامی، اقتصادی و سیاسی توسط امریکا و متحدانش به دست افراطگرایان مذهبی یا مجاهدین آن زمان، گذاشته شده بود.
در جمهوری گذشته، ما قانون اساسی بر روی کاغذ داشتیم، برای تطبیق دموکراسی پروسههای وجود داشت و برای آزادی فردی و بیان قوانین داشتیم و تا حدی اینها تمثیل میشدند. اما مشکل این بود که شکل نظام دموکراتیک بود ولی بنیان تئوریک و نظری آن جهادی بود. به همین دلیل، از روز اول تا آخر همه قدرت در دست گروههای جهادی بود که این امر مانع تغییرات بزرگ، پورسههای سیاسی و دموکراسی شده بود و این دموکراسی ضعیف نمیتوانست پیشرفت کند.
با این حال، شکی نیست که در این دوره، تعداد زیادی از ملیگراها و روشنفکران سیاسی فکر میکردند که با استفاده از این پروسه ضعیف دموکراسی، میتوانند درنهایت برای آینده کشور کارهای اساسی انجام دهند. اما، آنها هم شکست خوردند و یکی از دلایل اصلی عدم پیشرفت تسلسل سیاسی در کشور ما جلوگیری از ایجاداحزاب بزرگ سیاسی ملی بود که در تمام دوره جمهوری عمداً انجام شد. هیچ هستهای برای ثبات سیاسی ایجاد نشد و ملیگرایان افغان در این کار مهم ناکام ماندند و باید همه به این ناکامی اعتراف کنند.
امریکا و متحدانش در یک پروسهٔ نسبتاً طولانی که بخش پنهانی آن از سال ۲۰۰۷ آغاز شده بود و بخش آشکارآن با ایجاد دفتر قطر در سال ۲۰۱۳ آشکار شد، افغانستان را از طریق یک معامله به گروه دیگری ازافراطگرایان مذهبی یعنی طالبان واگذار کردند.
در نتیجه این معامله، پروسه ضعیف دموکراسی که بسیاری از افغانها امید اندک به موفقیت آن داشتند، نیز به طور کامل از بین رفت. در نتیجه، یک گروه نیابتی، قاچاقچیان مواد مخدر، افراد ناآگاه و جاهل که در مدارس پاکستانی آموزش دیدهاند و از فرهنگ و منافع ملی خود بیخبرند، بر کشور عزیز ما حاکم شدند.
تمامی آمارها نشان میدهند که در سه سال گذشته، هفت میلیون افغان مهاجرت کردهاند و هر روز هزاران افغان پاسپورت میگیرند و از کشور خارج میشوند. اما، بزرگترین فاجعه این است که بر اساس قوانین رسمی، این گروه استبدادی فعلی، نیمی از جمعیت کشور که زنان هستند زندانی شدهاند و حق تحصیل، کار و تفریح ندارند. در کنار این، مردان نیز تحت قوانین رسمی و غیررسمی آنان شب و روز را با جبر و ظلم سپری میکنند.
از نظر «اکثریت»، این گروه استبدادی مذهبی که اکنون در قدرت است، بخشی از همان اکوسیستمی است که اولین بار در سال ۱۹۲۹ به قدرت رسید، دومین بار درسال ۱۹۹۲، سومین بار در سال ۲۰۰۱ و چهارمین بار در سال ۲۰۲۱ به قدرت رسیدند. علاوه بر این گروههای قدرتگرفته از مکتب فکری اسلام سیاسی، گروههای دیگری مانند داعشیان، سلفیان، اخوانیان و تحریریها نیز وجود دارند. همه اینها بخشی از یک اکوسیستم نیابتی مذهبی هستند که قدرتهای بزرگ در زمانهای مختلف از آنها حمایت کرده و استفاده میکنند.
اکنون تاریکی مطلق بر فضای سیاسی افغانستان حاکم است. اما، ما باید درهای امید را با تلاشهای خود باز کنیم، حتی اگر این سفر به آهستگی پیش برود، بایداز جایی شروع و با اراده و همت خود به مقصد برسیم.
از نظر ما؛ باید از آن نقایصی که در چهار یا پنج دههگذشته تکرار شدند، درس بگیریم و از تکرار آنهاجلوگیری کنیم و از این طریق عمر تاریکیهای کنونی راکوتاه کنیم.
بهترین راه مراجعه به مردم است، بحث با مردم در موردواقعیتها، کار مشترک با مردم و برقراری یک بحثمستقیم با آنها در مورد ضرورت ایجاد سازمانها،جوامع و بنیادهای سیاسی و اهمیت انسجام سیاسی درتحولات آینده.
ما به نزدیکی به گروههای افراطی مذهبی و تلاش برای اصلاح آنها از این طریق باور نداریم. ما معتقدیم که اینگروهها در بین خود مشکلات تاکتیکی دارند، اما با ملیگرایان و وطنپرستان افغان اختلافات اساسی و اصولی دارند. تجربیات دوران جمهوری گذشته نشان داد که کار مشترک با آنها و اصلاح آنها ممکن نیست و باید فاصله گرفته شود و تلاش شود چهره و ماهیت اصلی نیابتی آنها به مردم آشکار شود.
تفاوت دیگر ما با دیگران این است که ما برای بهدستآوردن حقوق بشری ابتدایی خود به خارجیها مراجعه نمیکنیم، به ویژه به عنوان افراد به خارجیها مراجعه نمیکنیم و از آنها برای درخواست عدالت برای افغانها مخالف هستیم. این حقوق، خواه حقوق فعالیت سیاسی،حقوق آزادی بیان، یا حقوق تحصیل و کار برای زنان ومردان باشد. از نظر ما، مشکل ما طولانیمدت است ومشکلات طولانیمدت با تلاشهای کوتاهمدت حل نمیشوند. راهحل این مشکل را میتوان از طریق مبارزه منسجم و اراده قوی طولانیمدت یافت.
«اکثریت» مجموعه فکری سیاسی است که ملیگرایان افغان با افکار ملی و دموکراتیک آن را پیش میبرند و افکار مشترک این مجموعه را منعکس میکند.
با هر پیگیری جدید
در موضوعات الکترونیکی رایگان ما مشترک شوید